Aktualności

Wypalenie zawodowe stało się oficjalnie schorzeniem zdrowotnym. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaklasyfikowała z kodem ICD-11 wypalenie zawodowe, jako jednostkę chorobową. Oznacza to, że od 1 stycznia 2022 r. będzie można otrzymać zwolnienie lekarskie z powodu powyższej choroby. Wypalenie zawodowe (z ang. burnout) to dolegliwość cywilizacyjna, stanowiąca długofalowy proces. Jej przyczyny to przede wszystkim stawianie sobie zbyt wysokich celów, przewlekły stres oraz nadmierne zmęczenie. Głównie objawia się brakiem energii, apatią, zmęczeniem fizycznym oraz psychicznym. Osobie wypalonej zawodowo towarzyszy znudzenie pracą, brak chęci do samorozwoju jak również przeświadczenie o utracie umiejętności do wykonywania obowiązków.

Od nowego roku 2022 r. urzędnicy ZUS zostaną zaopatrzeni w narzędzie, którym jest prawo do pozyskiwania od płatników składek jak również od samych ubezpieczonych informacji w zakresie niezbędnym do ustalenia prawa do zasiłków, ich wysokości, podstawy wymiaru oraz do ich wypłat.  Rzecznik ZUS Paweł Żebrowski wskazał, że bardzo często zdarzały się sytuacje, w których ubezpieczeni lub płatnicy składek powołując się na nieistnienie podstawy prawnej odmawiali przekazywania dokumentów lub innych danych.  Od 1 stycznia 2022 r. w sytuacji, gdy pracownik zatrudniony w dwóch firmach znajdzie się na zwolnieniu lekarskim - urzędnik ZUS będzie mógł zdobyć informacje, czy ubezpieczony wykorzystując L4 w jednej organizacji, nie pracował w tym samym czasie u drugiego pracodawcy.

Pod koniec października 2021 r. na konferencji prasowej zostały zaprezentowane założenia nowej Ustawy o Obronie Ojczyzny. Zmiany dotyczą między innymi rekrutacji oraz służby żołnierzy zawodowych. Koncept aktu prawnego, ma zostać przyjęty jeszcze w tym roku. Wytyczne znajdujące się w projekcie zakładają między innymi dla żołnierzy dobrowolnej służby wojskowej dwuletnią ochronę ich zatrudnienia oraz preferencję przy zatrudnianiu rekrutów w administracji publicznej. To, co ważne z perspektywy szczególnie małego oraz średniego pracodawcy to fakt, że zgodnie z ideą nowych przepisów nie będzie mógł on rozwiązać umowy o pracę z osobą odbywającą dobrowolną zasadniczą służbę wojskową. Należy podkreślić, że dotyczy to czasu, w którym rekrut będzie odbywał służbę (28 dni szkoleniowych oraz 11 miesięcy szkolenia specjalistycznego), jak również 12 miesięcznego okresu po jej zakończeniu.

Od 17 grudnia 2021 roku wszystkie państwa członkowskie UE powinny wprowadzić do przepisów swego prawa Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Od ustaw poszczególnych państw zależeć będzie ostateczny kształt wymogów w zakresie ochrony sygnalistów. Dyrektywa 2019/1937 powinna zostać zaimplementowana do polskiego porządku prawnego najpóźniej 17 grudnia 2021 r. Zakłady pracy zatrudniające 250 etatowców jak również organy administracji publicznej zatrudniające co najmniej 50 pracowników oraz co należy podkreślić – organizacje np. przeciwdziałające praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu ecc. – bez względu na liczbę zatrudnionych są zobligowane do wprowadzenia do tego momentu systemu sygnalizacji o nieprawidłowościach. Pracodawcy z sektora prywatnego zatrudniający najmniej  50 pracowników mają czas do 17 grudnia 2023 roku.

Jedną z możliwości ustania stosunku pracy jest wygaśnięcie umowy o pracę. Ustawodawca skonkretyzował w przepisach prawa pracy sytuacje, w których dochodzi do wygaśnięcia stosunku pracy. Należą do nich: śmierć pracownika, śmierć pracodawcy lub upływ 3 miesięcy nieobecności pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania. Powyższe zdarzenia w sposób automatyczny, tzn. bez woli stron, sprawiają wygaśnięcie umowy o pracę z natychmiastowym skutkiem.

Zgodnie z art. 22 ustawy covidowej zmieniającym brzmienie art. 36 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, od 1 stycznia 2021 roku powstał obowiązek zgłaszania w ZUS faktu zawarcia umowy o dzieło. Dotyczy on płatników składek, ale również osób fizycznych zlecających wykonanie dzieła, przy czym zgłoszeniu podlegają umowy o dzieło zawarte od 1 stycznia 2021 roku.Zgłoszenia dokonuje płatnik składek lub osoba fizyczna poprzez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS w ciągu 7 dni licząc od daty zawarcia umowy. W zgłoszeniu dokonywanych na formularzu RUD należy wskazać dane identyfikacyjne i adresowe zamawiającego dzieło oraz wykonawcy dzieła, a także dane dotyczące umowy o dzieło – data zawarcia, daty rozpoczęcia i zakończenia wykonywania dzieła oraz przedmiot umowy i liczbę zawartych umów. Na jednym formularzu RUD wykazać można maksymalnie 10 umów o dzieło zawartych z jednym wykonawcą.

Inicjatywy związane z programem „Stabilna praca – silna rodzina, ” będą mogły być realizowane przez publiczne służby zatrudnienia m.in. wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy samodzielnie, jak również we współpracy z pozostałymi instytucjami takimi jak ochotnicze hufce pracy, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe, czy też instytucje dialogu społecznego. Do 12 listopada 2021 r., publiczne służby zatrudnienia mogą składać wnioski na realizację pilotażowych projektów.

Najważniejszą modyfikacją zakładaną w projekcie jest zwiększenie uprawnienia inspektorów PIP o możliwość przekształcenia w drodze decyzji administracyjnej umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę. Niezgadzający się z nią zatrudniający musieliby się odwoływać do sądu. Aktualnie urzędnicy PIP nie posiadają uprawnień do zmiany umów. Jeżeli inspektor PIP stwierdza, że czynności, które wykonuje osoba na podstawie podpisanej przez nią np. umowy zlecenia, są charakterystyczne dla umowy o pracę – ma prawo zainterweniować u pracodawcy, jak również skierować sprawę do sądu.

Z dniem 01.01.2022 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy zasiłkowej z dnia 24 czerwca 2021 r. wprowadzająca wiele istotnych zmian w kwestii ustalania prawa do zasiłków oraz ich wysokości. Aktualnie zasiłek chorobowy za okres niezdolności do pracy, w trakcie, której ubezpieczony przebywa w szpitalu wynosi 70 % podstawy wymiaru zasiłku (art.11 ust. 1a ustawy zasiłkowej), przy czym nie dotyczy to sytuacji, gdy ubezpieczonemu przysługuje za ten okres wynagrodzenie chorobowe zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy oraz sytuacji wymienionych w art. 11 ust 1b i 2 ustawy zasiłkowej. Od dnia 01.01.2022 r. zasiłek chorobowy za okres przebywania w szpitalu będzie wynosił 80 % podstawy wymiaru zasiłku.

Pracodawca powołując się na utratę zaufania powinien podać rzeczywistą - realnie istniejącą oraz konkretną przyczynę - opierającą się na szczegółowym opisie okoliczności, które doprowadziły do utraty zaufania. Dzięki takiemu uzasadnieniu etatowiec będzie w stanie zweryfikować, czy to, co jest mu zarzucane, uzasadnia rozwiązanie z nim umowy o pracę. Natomiast należy podkreślić, że im bardziej opis pracodawcy dotyczący utraty zaufania jest szczegółowy, tym ryzyko zakwestionowania przez sąd rozwiązania umowy o pracę w tym trybie maleje. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 listopada 1997 roku wskazał, że jeżeli przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę jest utrata zaufania do pracownika to musi ona mieć oparcie na faktach, czyli musi posiadać przesłanki natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie być wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń.